วันพฤหัสบดีที่ 21 เมษายน พ.ศ. 2554

แหล่งเรียนรู้ทางธรรมชาติ

แหล่งเรียนรู้ธรรมชาติ พิพิธภัณฑ์ฯนิเวศป่าชายเลนบางปะกง

             อำเภอบางปะกงเป็นอำเภอเล็ก ๆ ที่ติดกับอ่าวไทย  มีแม่น้ำบางปะกงไหลผ่าน  พื้นที่บางส่วนริมแม่น้ำบางปะกงและบริเวณปากอ่าวจึงเป็นป่าชายเลน
              ดิฉันเกิดและเติบโตมาจากป่าชายเลนโดยแท้  ชีวิตในวัยเด็กมีเพื่อนสนิทเป็นปูเปี้ยว นกกินปลาสีฟ้า นกกระยางขายาว ต้นโกงกาง ต้นแสม  ต้นจาก   ต้นลำพูและหิ่งห้อย
เพราะเกือบค่อนชีวิตใกล้ชิดกับป่าชายเลนถึงเพียงนี้   เมื่อไปพบเห็นป่าชายเลนที่ใด ดิฉันจึงมักวิ่งเข้าใส่เสมอ แม้ในป่านั้นจะมีเพื่อน(ที่ดิฉันไม่อยากนับว่าเป็นเพื่อนเลย) เป็นหมื่น ๆ ตัวคอยตอมกินเลือดของเราอยู่ก็ตาม
              วันหนึ่งเมื่อดิฉันได้รับคำสั่งให้ไปปฏิบัติหน้าที่บางอย่าง  ณ  โรงเรียนบางปะกง "บวรวิทยายน"  ดิฉันจึงใช้เวลาพักกลางวันที่แดดกำลังแรงได้ที่ ท่ามกลางแสงดวงอาทิตย์ที่ส่องแสงประกายเจิดจ้าตรงศีรษะพอดี  ชักชวนผู้ร่วมอุดมการณ์และเด็กนักเรียนหญิงจำนวน ๖ คน ให้พาเดินชมป่าชายเลน  โดยไม่หวั่นเกรงว่าฝ้าจะมาเยือนใบหน้าแต่อย่างใด
            เพราะเมื่อเดินผ่านสะพานไม้ทอดยาวคดเคี้ยวเข้าไปในป่าชายเลน  ท่ามกลางต้นแสม  ต้นโกงกาง  นั้นอากาศกลับเย็นสดชื่นอย่างประหลาด  ดิฉันหวลนึกถึงวัยเด็ก  ป่าชายเลนคือสนามเด็กเล่นของฉัน 
เพื่อนเล่นในวัยเด็กของฉัน

ในป่าจะมีป้ายให้ความรู้เกี่ยวกับป่าชายเลนตลอดเส้นทาง
เรือมาด (เป็นเรือขุดจากไม้เพียงต้นเดียว)  พาหนะแห่งสายน้ำ
จุดพักเหนื่อย  แวะให้มัคคุเทศน์น้อยบรรยายให้ความรู้
ป้ายเรียนรู้ตลอดเส้นทาง
ปัจจัยสิ่งแวดล้อมของพื้นที่ป่าชายเลน
ปูก้ามดาบ  หรือ  ปูเปี้ยว ในภาษาถิ่น
  ตัวผู้จะใหญ่กว่าตัวเมียและมีก้ามขนาดใหญ่เพียงข้างเดียว อีกข้างหนึ่งจะมีขนาดเล็กกว่า
ตัวเมียจะมีสีสรรที่สวยงามและก้ามสองข้างจะมีขนาดเล็กเท่ากัน
ต้นจาก  เป็นไม้วงศ์เดียวกับปาล์ม มีประโยชน์มากมาย
ใบใช้ทำขนม  หรือมาเย็บเป็นตับใช้มุงหลังคาบ้านหรือทำฝาบ้านได้
ดอกใช้ทำอาหาร แกงส้ม แกงเผ็ด  หรือจิ้มน้ำพริก
ผล หรือลูกจาก ทานเป็นผลไม้สด ๆ หรือใส่น้ำเชื่อมทานก็ได้
สาเหตุการทำลายพื้นที่ป่าชายเลน

               ป่าชายเลนเป็นป่าไม้ไม่ผลัดใบ  พบมากในบริเวณปากแม่น้ำหรือริมทะเลที่มีน้ำขึ้นน้ำลง   เป็นแหล่งอาศัยของสัตว์น้ำ สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ  และสัตว์ปีก 
               ป่าชายเลนเป็นต้นกำเนิดของระบบนิเวศวิทยาทางทะเล  เป็นแหล่งอนุบาลตัวอ่อนของสัตว์น้ำนานาชนิด   เป็นแหล่งกำเนิดของแพลงตอน  อันเป็นต้นกำเนิดของห่วงโซ่อาหาร
               นอกจากนี้ป่าชายเลนยังเป็นแหล่งกรองของเสียจากแม่น้ำลำคลอง ก่อนไหลลงสู่ทะเล    ที่สำคัญไปกว่านั้น ในภาวะการณ์ปัจจุบันที่โลกกำลังเผชิญกับปัญหาภาวะโลกร้อน  ป่าชายเลนช่วยทำหน้าที่ดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์และผลิตก๊าซอ๊อกซิเจนให้แก่โลกเรา
และในยามที่คลื่นลมทะเลรุนแรง  ป่าชายเลนยังเป็นแหล่งกำบังคลื่นลมให้แก่มนุษย์  ช่วยลดการทำลายพื้นที่ชายฝั่งทะเลอีกด้วย
               เราจึงควรตระหนักและเห็นคุณค่าของป่าชายเลน  มาร่วมมือกันอนุรักษ์พื้นที่ป่าชายเลนไว้ไม่ให้ถูกทำลายไปมากกว่านี้    ไม่ควรทำลายพื้นที่ป่าชายเลนเพื่อนำมาสร้างสิ่งก่อสร้างใด ๆ และควรช่วยกันขยายพื้นที่ป่าชายเลนออกไป
ป่าชายเลนช่วยเรา เราช่วยป่าชายเลน

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น